Uit jezelf vertellen wat je tijdens je vakantie of in het weekend hebt beleefd? Mensen met communicatieve beperkingen kunnen dat doen met een gesproken fotoalbum. 

Sandra Koster licht dit toe. Zij is behandelaar Ondersteunde Communicatie (OC) en lid van de stuurgroep Technology Assessment van de Milo Academy.

Daarnaast heeft Sandra een eigen logopediepraktijk.

Geletterdheid stimuleren

Het is algemeen bekend dat voorlezen belangrijk is voor de ontwikkeling van de woordenschat en voor het leren lezen. We spreken van geletterdheid als kinderen in groep 3 hebben leren lezen en schrijven, maar de ontwikkeling hiervan  begint al eerder. Bijvoorbeeld als we peuters laten kennismaken met letters in ‘Mijn eerste woordjes’ boeken. We verwachten niet dat ze de letters en woorden dan al uitspreken, maar ze absorberen de woordbeelden samen met de bijbehorende klanken en ze leren dat deze vreemde tekens staan voor een begrip.

Met een gesproken fotoalbum kun je de geletterdheid van kinderen met communicatieve beperkingen stimuleren. Het leert kinderen om verhalen te vertellen en om volgordes aan te brengen in wat je vertelt. Bij Milo werken we met Pictello, maar er zijn ook andere apps voor gesproken fotoalbums. Het voordeel van deze apps is dat je het woord(beeld) ziet en tegelijkertijd hoor je de uitspraak. Ook al spreekt het kind in symbolentaal (zoals picto’s, foto’s of verwijzers), dan nog blijft het belangrijk om ook altijd het woordbeeld te laten zien, omdat ze zo voorbereid worden op het leren lezen.

Pictello

Hoe werkt zo’n gesproken fotoalbum? Ondanks dat de app alleen geschikt is voor de iPad, is Pictello de meest gebruikte app om foto’s en films te ordenen en te voorzien van spraak. De OC-gebruiker kan zelf bladeren door het album of het album automatisch laten bladeren.
Om de foto’s en filmpjes toe te lichten kan een tekst van maximaal 5 regels worden toegevoegd. Je kunt de tekst laten voorlezen door een computerstem of zelf een boodschap inspreken. Het programmeren gebeurt vrij eenvoudig. Bij het maken van een nieuw verhaal begeleidt de app je stapsgewijs. De expert modus is voor de gevorderden en laat uitgebreidere bewerkingsmogelijkheden zien. Pictello heeft een mappenstructuur, zodat je de verhaaltjes kan ordenen naar verhaaltjes van school, van thuis, vakantieverhalen of verhaaltjes bij een thema.

De verhalen kunnen worden geprint of gemaild als pdf bestand. En bestanden kunnen worden gedeeld met andere gebruikers van Pictello. Zo kunnen ouders het verhaal sturen naar de leerkracht. Op dezelfde wijze kan er een back up worden gemaakt in bijvoorbeeld Dropbox. De hoeveelheid verhalen zal in de loop der jaren groeien en op die manier vanzelf een soort levensboek worden. Verhalen kunnen eindeloos worden teruggekeken zodat je blijvend herinneringen kunt ophalen.

Praktische toepassingen

Mensen met een communicatieve beperking hebben vaak moeite om hun omgeving te vertellen wat ze hebben meegemaakt of wat ze belangrijk of leuk vinden. De OC-gebruiker kan samen met de omgeving een foto of filmverslag maken. Met een gesproken fotoalbum kan de OC-gebruiker eigen verhalen laten voorlezen en zo aan anderen vertellen.
Naast het vastleggen van belevenissen kun je een gesproken fotoalbum ook gebruiken voor een digitaal prentenboek van het favoriete boekje van je kind. Scan de bladzijden van het prentenboek en vertel het verhaal erbij.  Pictello wordt ook vaak gebruikt om handelingsscripts vast te leggen, bijvoorbeeld over hoe je de was doet of recepten voor maaltijden.

Meer informatie

Op de website van AssistiveWare is een duidelijke Nederlandstalige handleiding te vinden.

Nieuw bij Pictello is de mogelijkheid om standaard verhalen te downloaden. Deze staan in Tar Heel Reader. Het zijn nu nog Engelstalige verhalen, speciaal voor het voorbereidend en beginnend leesonderwijs. Lees meer hierover.