Introductie van de sprekers en hun bijdrage aan het symposium
Op 2 juni 2022 vindt het symposium ‘Terugblik op tien jaar leerstoel ondersteunde communicatie voor mensen met meervoudige handicaps’ plaats van 10.00 uur tot 13.00 uur.
Wij stellen hier graag de sprekers aan u voor en geven een korte weergave van de presentaties die zij op 2 juni gaan geven.
Dr. Stijn Deckers
Mijn naam is dr. Stijn Deckers, gepromoveerd op 29 juni 2017 op het onderwerp ‘Lexical development in children with Down syndrome: A communicative perspective’. Na mijn master Pedagogische Wetenschappen en de Research Master of Behavioural Science ben ik in 2011 gaan werken als docent/onderzoeker voor de opleiding Logopedie van de Fontys Paramedische Hogeschool Eindhoven. Als buitenpromovendus was ik betrokken bij de leerstoel en mijn onderzoek werd mede mogelijk gemaakt vanuit het RAAK-PRO-project ‘Praten kan ik niet…, maar communiceren wil ik wel!’. Sinds mijn promoveren werk ik als docent Pedagogische Wetenschappen van de RU en als manager Kwaliteit & Innovatie bij Stichting Milo. Ik ben als onderzoeker nog altijd betrokken bij de leerstoel.
Heeft u interesse in mijn proefschrift, dan kunt u deze hier downloaden: https://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/173032/173032.pdf
Presentatie: ‘Woordenschatontwikkeling van kinderen met Downsyndroom: een communicatief perspectief’.
Om de ontwikkeling van woordenschat van kinderen met communicatief meervoudige beperkingen – in dit promotieonderzoek stonden kinderen met Downsyndroom centraal – goed in kaart te brengen, is het van belang om deze ontwikkeling in het perspectief van communicatieve competentie te bezien. Immers, het leren van taal gebeurt vooral in interactie met de omgeving en met communicatiepartners. Voorgaand onderzoek naar de woordenschatontwikkeling bij kinderen met Downsyndroom liet een aantal beperkingen in het onderzoeksdesign zien: (a) er werd alleen gekeken naar gesproken woorden en andere modaliteiten (vormen waarin gecommuniceerd kan worden) werden buiten beschouwing gelaten, (b) er werd niet tot nauwelijks gekeken naar functioneel gebruik van de woordenschat in communicatieve situaties, en (c) de meeste studies bij kinderen met Downsyndroom keken maar op één moment naar het functioneren, waardoor weinig bekend is over de daadwerkelijke ontwikkeling en de voorspellers voor woordenschatontwikkeling bij kinderen met Downsyndroom. Het afgeronde promotieonderzoek heeft zich dan ook vooral gericht om juist op deze punten meer inzicht te krijgen. In deze presentatie worden de uitkomsten van het afgeronde promotieonderzoek naar de woordenschatontwikkeling bij Downsyndroom gedeeld en wordt ingegaan op de vraag: in hoeverre is deze ontwikkeling vergelijkbaar of afwijkend van die van zich normaal ontwikkelende kinderen?
Dr. Margje van der Schuit
Mijn naam is dr. Margje van der Schuit, gepromoveerd op 26 oktober 2011 op het onderwerp ‘Enhancing early language development in children with intellectual disabilities’. Na mijn studie Pedagogische Wetenschappen aan de Radboud Universiteit begon ik aan dit promotietraject en na mijn promoveren heb ik verschillende functies gehad bij Stichting Milo. Op dit moment ben ik werkzaam als senior onderzoeker bij de academie van Koninklijke Kentalis. Ik werk onder andere als deelprogrammaleider voor mensen met communicatief meervoudige beperkingen aan verschillende onderzoeken binnen Deelkracht (gesubsidieerd door ZonMw).
Heeft u interesse in mijn proefschrift, dan kunt u deze hier downloaden: https://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/91239/91239.pdf
Presentatie: ‘Het ondersteunen van de vroege taalontwikkeling van kinderen met een verstandelijke beperking’.
Voor kinderen met communicatief meervoudige beperkingen (CMB) geldt dat zij veel problemen ervaren in de communicatie- en taalontwikkeling. Zij zijn voor de ontwikkeling van goede taalvaardigheden in hoge mate afhankelijk van hun omgeving. Vroege stimulatie van de communicatie- en taalontwikkeling van kinderen met CMB vergroot hun kansen om zich verder te ontwikkelen en deel te kunnen nemen aan onze samenleving. Om kinderen met CMB een omgeving te bieden die aansluit bij hun mogelijkheden en behoeften is het evidence-based interventieprogramma KLIN© (Kinderen Leren Initiatieven Nemen in communicatie) ontwikkeld. KLIN© schept voor de kinderen een speel-/leeromgeving waar ze op eigen wijze taal leren en gebruiken. Dat gebeurt door de inzet van op maat aangereikte vormen van ondersteunde communicatie (zoals gebaren, pictogrammen en/of spraakcomputers). In deze presentatie wordt besproken op welke manier KLIN© effectief is in het stimuleren van de communicatieve en taalvaardigheden van kinderen met CMB.
Peia Prawiro-Atmodjo MA
Mijn naam is Peia Prawiro-Atmodjo – Puts en ik ben senior onderzoeker bij Koninklijke Kentalis. Na een Bachelor Taalwetenschap, Masteropleiding Taal- en spraakpathologie en Masteropleiding Taal- en spraaktechnologie cum laude te hebben afgerond, ben ik als praktijkonderzoeker bij Kentalis gestart. In de afgelopen 9,5 jaar werkte ik nauw samen met leerkrachten, behandelcoördinatoren en logopedisten aan de implementatie van technologie in de zorg en het speciaal onderwijs. Mijn onderzoeks- en ontwikkelprojecten zijn gericht op de participatie van personen voor wie het gebruik van gesproken taal niet vanzelfsprekend is. Het benutten van de (technologische) hulpmiddelen die juist aan dit doel bijdragen is een belangrijk speerpunt in mijn werk. In mijn promotieonderzoek (2021 t/m 2025) breng ik de komende jaren in kaart wat de optimale zorg (begeleiding, ondersteuning, training en coaching) is voor de communicatiepartners van kinderen met een spraakcomputer.
Presentatie: ‘Optimale zorg voor communicatiepartners van kinderen met communicatief meervoudige beperkingen voor langdurige inzet van spraakcomputers’.
Spraakcomputers kunnen doeltreffend worden ingezet voor communicatie door en met personen met communicatief meervoudige beperkingen (CMB). Voor taalverwerving en de verdere ontwikkeling is het van belang dat een kind met een spraakcomputer volop communicatieve ervaringen opdoet met het hulpmiddel. Hun communicatiepartners, zoals ouders en professionals, spelen hierin een cruciale rol. Communicatiepartners moeten over kennis en vaardigheden beschikken én deze ook kunnen toepassen in het dagelijks leven. Een gemis aan goede training en ondersteuning voor communicatiepartners leidt vaak tot niet-effectieve inzet of zelfs niet (meer) inzetten van de spraakcomputer. Juist voor communicatiepartners is het van belang om te leren hoe zij het apparaat zo optimaal mogelijk in de natuurlijke communicatie in kunnen zetten: in alle contexten en de gehele dag door. En niet alleen vandaag, morgen, maar ook volgend jaar. Om langdurig gebruik van een spraakcomputer in het dagelijks leven van het kind te garanderen, is adequate en doeltreffende partnerondersteuning nodig. Maar wat kenmerkt adequate en doeltreffende training en ondersteuning voor volwassen communicatiepartners (ouders, professionals, familieleden) van kinderen met CMB? In deze presentatie wordt de stand van zaken gedeeld van het lopende promotieonderzoek naar deze vraag.
Drs. Mascha Legel
Mijn naam is drs. Mascha Legel. Als visueel antropoloog, filmmaker en onderzoeker werk ik in het veld van ondersteunde communicatie en digitale beeldgeletterdheid, binnen de Stichting Com in Beeld, Stichting BOOR en Radboud Universiteit Nijmegen. Ik zet film en digitale beeldgeletterdheid in voor het vergroten van de zelfregie en maatschappelijke participatie van mensen met een communicatieve beperking. Ik ben initiator van Cam on Wheels, met een eigen locatie in Rotterdam, waar jongeren met én zonder beperking bezig zijn met het maken van films. In 2022/2023 hoop ik mijn promotieonderzoek “Film als ondersteunde communicatie (FaOC)” af te ronden met als (co)promoteren: Prof. dr. Bert Steenbergen, Prof. dr. Hans van Balkom, dr. Ronald Spanjers en dr. Stijn Deckers.
Presentatie: ‘Film als Ondersteunde Communicatie: verbeteren van de taalvaardigheid van kinderen en jongeren die niet of nauwelijks kunnen spreken’.
Middels participatief etnografisch onderzoek hebben kinderen en jongeren die niet of moeilijk spreken de afgelopen jaren zelf filmpjes gemaakt om deze te gebruiken als één van de resources (vormen van ondersteunde communicatie) om hun verhalen en ervaringen te delen met anderen.
Tijdens de presentatie zal de ontwikkeling van de OC-methode worden getoond. Het lopend promotieonderzoek onderzoekt het effect van “Film als Ondersteunde Communicatie (FaOC)” op de taalvaardigheid van kinderen en jongeren die niet of nauwelijks spreken. Eerste resultaten laten zien dat er verbetering optreedt op verschillende aspecten zoals de duur van het gesprek, uitbreiding van onderwerpen, en een sneller wederzijds begrip is tussen de communicatie-partners. Middels een ontwikkeld transcribeer-codeer model kunnen gesprekken, waarin film is ingezet, worden geanalyseerd. De effecten van de inzet van FaOC met betrekking tot taalvaardigheid zijn gekoppeld aan de leerdoelen van de CED doorlopende leerlijn mondelinge taalvaardigheid. Tijdens de presentatie zal de FaOC ontwikkelreis worden geïllustreerd aan de hand van verschillende casestudies, met bijbehorend filmmateriaal, en de gelieerde onderzoeksresultaten.
Dr. Arjan van Tilborg
Mijn naam is dr. Arjan van Tilborg, gepromoveerd op 23 november 2018 op het onderwerp “beginnend leren lezen bij kinderen met een verstandelijke beperking”. Na mijn Research Master Behavioural Science te hebben afgerond aan de Radboud University, begon ik in september 2011 aan mijn vijfjarige promotietraject, mogelijk gemaakt door Koninklijke Kentalis. Ik verzorgde onderwijs voor de studie Onderwijskunde en de Bachelorthesis van de ALPO (Academische Lerarenopleiding Primair Onderwijs). In september 2016 ben ik overgestapt naar de afdeling Educatie aan de Universiteit Utrecht, waar ik ben gaan doceren voor de studie Onderwijswetenschappen en de ALPO aldaar. Ik ben nu werkzaam bij Onderwijsadvies & Training, maar wordt nog steeds voor 1/3e van mijn tijd ingezet voor Educatie.
Heeft u interesse in mijn proefschrift, dan kunt u deze hier downloaden: https://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/198059/198059.pdf
Dr. Evelien van Wingerden
Mijn naam is dr. Evelien van Wingerden, gepromoveerd op 13 maart 2017 op het onderwerp “begrijpend lezen bij kinderen met een verstandelijke beperking”. Na een Research Master Cognitive Neuropsychology aan de Vrije Universiteit Amsterdam, ben ik in september 2011 begonnen aan mijn promotieonderzoek, mogelijk gemaakt door Koninklijke Kentalis. In 2017 ben ik gestart als postdoc onderzoeker aan de VU bij wat nu de Academische Werkplaats ‘Sociale relaties en gehechtheid’ heet, een samenwerking tussen de VU en Bartiméus. Sinds augustus 2020 ben ik, onder dezelfde Academische Werkplaats, in dienst van Bartiméus als senior onderzoeker. Ik onderzoek hoe technologie kan bijdragen aan de kwaliteit van leven van mensen met een visuele-verstandelijke beperking.
Heeft u interesse in mijn proefschrift, dan kunt u deze hier downloaden: https://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/167031/167031.pdf
Presentatie: Duo-presentatie dr. Arjan van Tilborg en dr. Evelien van Wingerden: ‘Beginnend en begrijpend leren lezen door kinderen met een verstandelijke (en auditieve) beperking’.
Over het proces van beginnend leren lezen bij kinderen met een verstandelijke beperking is nog weinig bekend. Daarnaast zijn lees-leermethodieken vaak niet aangepast aan de behoeftes van deze groep kinderen, of wordt er nog steeds materiaal gebruikt dat verouderd of niet bewezen effectief is. In een longitudinale studie onderzocht Arjan van Tilborg een groep kinderen met een verstandelijke beperking op verschillende achterliggende factoren die te maken hebben met het leren lezen. Parallel daaraan onderzocht Evelien van Wingerden bij een groep oudere kinderen met een verstandelijke beperking hoe het zit met het verlenen van betekenis aan geschreven tekst. Welke factoren zijn van invloed, zowel stimulerend als belemmerend voor het leren lezen en voor tekstbegrip? Deze vragen zijn vervolgens van belang voor de inrichting van het taal- en leesonderwijs: kunnen kinderen met een verstandelijke beperking op een vergelijkbare manier tot lezen komen als kinderen met een reguliere ontwikkeling, of is hier meer voor nodig? En als laatst: in hoeverre is deze specifieke, fundamentele kennis rondom beginnend leren lezen en tekstbegrip toepasbaar in de praktijk voor kinderen die gebruik maken van ondersteunde communicatie? Deze vragen komen ook aan bod in deze duo-presentatie.
Aanmelden symposium en aanmelden afscheidsrede 2 juni 2022
U kunt fysiek deelnemen aan het symposium door vooraf hier aan te melden. Aanmelden kan tot 18 mei 2022. Wacht hier niet te lang mee want er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar.
Het symposium is ook te volgen via (ZOOM) livestream. Voor volgen via livestream kunt u zich hier aanmelden. U ontvangt een week voor aanvang van het symposium de link voor aanmelden met ZOOM.
U kunt zich, tot 23 mei 2022, aanmelden voor het bijwonen van de afscheidsrede www.ru.nl/vanbalkom en ontvangt dan via de Radboud Universiteit, in de week van 23 mei 2022, een bevestiging/toegangsbewijs op naam. U kunt de rede ook rechtstreeks volgen via een livestream: www.ru.nl/aula/livestream.